سرمایه گذاری روی استارتاپ‌ها

یکی از روش‌های کسب درآمد جانبی سرمایه‌گذاری روی شرکت ها است. این یکی از سریع‌ترین روش‌های کسب درآمد و اضافه کردن منبع درآمد است.
هرچند که برای انجام چنین کاری نیاز به سرمایه زیادی دارد.

امروز سرمایه‌گذاری روی استارتاپ ها بسیار مرسوم شده چرا که دیگر نیازی به سرمای زیادی نیست با این حال ریسک زیادی را متحمل میشوید.

با این حال وجودیت استارت آپ ها رشد و پیشرفت سریع است، برای توسعه سریع خودشان نیاز به منابع مالی زیادی دارد. سرمایه گذاری برای راه اندازی و رشد یک استارت آپ معمولا در دو فاز انجام می‌شود:

مرحله ۱، سرمایه اولیه یا بذری

یک استارت آپ در مرحله نخست برای راه اندازی نیاز به سرمایه دارد. این سرمایه اولیه معمولا در حد محدودی است. طبیعی است این مبلغ بر اساس ماهیت استارت آپ متفاوت خواهد بود ولی در ایران می توان این مبلغ را بین ۳۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان در نظر گرفت. با توجه به محدود بودن این سرمایه معمولا توسط خود بنیانگذاران، فرشتگان سرمایه گذاری و یا شتاب دهنده ها تامین می شود. ارزش گذاری و ارائه سهام در این مرحله بر اساس معیارهای کیفی انجام می شود. جذابیت ایده، توانایی تیم راه انداز، پتانسیل رشد بازار و کسب و کار، قدرت چانه زنی بنیانگذاران و … در این مرحله ملاک سرمایه گذاران برای پذیرش و دریافت مقدار سهام از کسب و کار است. فرآیند شتاب دهی در شکل ۱ ارائه شده است.

مرحله ۲، سرمایه گذاری برای رشد

در صورتی که یک استارت آپ بتواند به شکل قابل قبولی رشد کند سرمایه گذاران تمایل به سرمایه گذاری بر روی آن خواهند بود. باید توجه داشت رشد برای استارت آپ ها به معنی افزایش کاربر و مشتری است و سود معمولا معیار مناسبی برای سنجش رشد استارت آپ ها نیست. این موضوع خصوصا در مراحل اول سرمایه گذاری (راند A) بیشتر ملاک قرار می گیرد.
معمولا سرمایه گذاری تا سه راند انجام می شود که بر اساس ظرفیت کسب و کار ممکن است بیشتر یا کمتر باشد.

A: سرمایه‌گذاری راند

استارت آپ های مستعدی که توانسته اند مدل کسب و کار جذابی را پیاده سازی کنند برای توسعه مدل، جذب نیروی انسانی و بازاریابی جهت ادامه رشد سریع نیاز به جذب سرمایه دارند. استارت آپ ها در این مرحله معمولا بر اساس تعداد کاربران یا مشتریان جذب شده، نرخ رشد در جذب کاربر و پیش بینی سهم بازار در آینده ارزش گذاری شده و با توجه به سرمایه مورد نیاز مقدار سهام واگذار شده آنها تعیین می شود.

B: سرمایه گذاری راند

در این مرحله از جذب سرمایه معمولا استارت آپ به درآمد رسیده است و علاوه بر نرخ بالای جذب کاربر، می توان به نرخ افزایش فروش و درآمد نیز توجه کرد. نرخ بالای رشد در کنار فروش و درآمد به این معنی است که مدل کسب و کار استارت آپ موفق است لذا ریسک سرمایه گذاری کاهش میابد. کاهش ریسک سرمایه گذاری به معنی افزایش توقع بنیانگذاران است. معمولا در این مرحله سرمایه مورد نیاز بیشتر و سهام واگذار شده کمتر از راند A است. تعیین ارزش در این مرحله بیشتر بر اساس واقعیت های مالی انجام می شود.

C: سرمایه گذاری راند

در این مرحله از جذب سرمایه معمولا استارت آپ سود آور شده و به شهرت رسیده است. توقع سرمایه در این مرحله بسیار زیاد بوده و درصد واگذاری سهام پایین است. در این مرحله معمولا بانک ها و نهادهای مالی بزرگ اقدام به سرمایه گذاری می کنند.

چه نوع استارتاپ هایی ارزش سرمایه گذاری دارند؟

باتوجه به چرخه و مراحل رشد استارتاپ مشخص است که هر استارتاپی برای موفقیت نیاز به سرمایه دارد و بدون شک یکی از عوامل مهم موفقیت در استارتاپ جذب سرمایه مناسب در زمان و مرحله مناسب است. از فعالیت های مهم وکلیدی سرمایه گذار نیز شناسایی، ارزیابی، ارزش گذاری و راستی آزمایی استارتاپ های موجود در بازار است. اما سوالی که وجود دارد این است که چه نوع استارتاپ هایی ارزش سرمایه گذاری دارند؟ یا به نوعی استارتاپ باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا از منظر سرمایه گذاران جذاب باشد؟
در ایران نیز سرمایه گذاری روی استارتاپ ها هرچند در حال توسعه و رشد می‌باشند اما توجه به این نکته ضروری است که حلقه ای از این اکوسیستم به نام سرمایه گذاری خطرپذیر است. در صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر آسیب هایی وجود دارد که می توان به ناقص بودن زنجیره تأمین مالی استارتاپ ها، نبود فرهنگ سرمایه گذاری خطر پذیر، برخورد با استارتاپ ها شبیه به کسب و کارهای کوچک و متوسط توسط سرمایه گذارن، عدم وجود فرشتگان سرمایه گذاری، تغییر و ناپایداری مدیریت و سیاستهای دولتی و برخورد یکسان با طرح های متفاوت اشاره کرد، که با توجه به جدید بودن این اکوسیستم در ایران، نقش این مشکلات پررنگ‌تر است. لذا امروزه شاهد وقوع پدیده ای به نام جذب سرمایه گذار هستیم که تمام استارتاپ ها بیش از آنکه به دنبال جذب مشتری باشند تمام تمرکز و برنامه کسب و کارشان معطوف به جذب سرمایه گذار و شرکت در جلسات ارائه به سرمایه گذار و ارائه به داوران در مسابقات مختلف کسب و کار گشته است، پس شاید بزرگترین فعالیت یک استارتاپ در این قسمت باید شناسایی، جذب و نگهداری مشتری و کاربرانش باشد و بدون شک استارتاپ پرمشتری، سرمایه گذار فربه پیدا خواهد کرد.
لذا مرز بین شکست و موفقیت یک استارتاپ یک راهکار است، که شما چقدر خوب می دانید مشتری شما چه مشکلاتی دارد، دردها و نیازهای مشتری را درست شناسایی کرده اید و آن چیز که آنها دوست دارند داشته باشند را می شناسید. برای اینکه استارتاپ شما ارزش سرمایه گذاری داشته باشد شاید نیازی نباشد که در زمینه دانش استارتاپی و حوزه مربوطه متخصص شوید، اما باید در مورد کاربران و مشتریانتان متخصص شوید.
این نکته مهم است که محصول یک استارتاپ، سایت یا اپلیکیشن یا یک محصول فیزیکی نیست بلکه محصول استارتاپ یک مدل کسب و کار است، مدل کسب و کاری که سودده، تکرار پذیر و گسترش پذیر باشد. پس مهمترین فعالیت استارتاپ جستجو است و چیزی که در استارتاپ مهم است این است که بتواند به سرعت رشد کند. بدون شک سرمایه گذاران به شکل مثبتی تحت تأثیر کارآفرینانی قرار می گیرند که از اطلاعات کافی برخوردار بوده و هنگام درخواست سرمایه، آمادگی لازم را دارند. هنگام تلاش برای تضمین تأمین منابع مالی از یک سرمایه گذار حرفه ای مخاطره پذیر یا سرمایه گذاران خصوصی و فرشتگان، طرح کسب و کار مکتوب همیشه به عنوان فرصتی برای ملاقات چهره به چهره مورد استفاده قرار می گیرد. نوعاً، زمان یک کارآفرین برای ارائه طرح کسب و کار کاملاً محدود است. هنگام ارائه این طرح به یک کمیته سرمایه گذاری، زمان تخصیص یافته معمولاً بیش از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نیست و در بعضی از مجامع، این محدوده زمانی فقط پنج یا شش دقیقه است. لذا هنگام به وجود آمدن این فرصت، یک کارآفرین باید آمادگی کافی را در این زمینه داشته باشد. بسیار مهم است که تمرین، تمرین و تمرین بیشتری در این زمینه صورت گیرد. نباید مخاطبین را درگیر یک توضیح طولانی درباره تکنولوژی هایی که کالا یا خدمت مذکور بر آن استوار است نماییم. ظرف چند دقیقه، بخش اعظمی از مخاطبین و به همین ترتیب، شانس کارآفرین برای تأمین منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه گذاری جدید از بین خواهد رفت. دناکو
یک سرمایه گذار به منظور بررسی اینکه یک استارتاپ ارزش سرمایه گذاری دارد ، عوامل مهمی را در نظر می گیرد بدون شک تیم، بازار، محصول، مدل کسب و کار تمام از عوامل مهمی است که در صورتی که درست و بهینه باشند ارزش استارتاپ را به منظور سرمایه گذاری بالاتر می برد در کنار این عوامل شاخص های کلیدی نیز وجود دارد که منجر به بررسی ساده تر این مقوله می شود، برای مثال Burn rate نشان‌دهنده این است که یک استارتاپ با چه سرعتی پول هزینه می کند این متریک نشان می دهد که راندهای بعدی سرمایه گذاری چه زمانی باید انجام گیرد و اینکه سرمایه گذار فعلی چه میزان باید در پرداخت پول سریع باشد. یا Activation rate نشانگر این است که چه تعداد کاربر در وب سایت یا اپلیکیشن شما مشغول شدند، بسته به نوع استارتاپ شما می تواند چیزهای متعددی باشد، مثلا تعداد کلیک، زمان ماندن روی وب سایت، صفحات دیده شده، دانلود ها. شاخص های زیاد دیگری نیز وجود دارد که هر استارتاپ باید بداند و هر روز بررسی کند چون بدون شک جزء عوامل مهم برای سنجش ارزش استارتاپ است.